Bertákna

Bertáknur eru millum litríkastu dýrini í havinum. Tær eru at finna í øllum heimsins høvum heilt úr vatnskorpuni og niður á meira enn 700 m dýpi. Fleiri enn 3 .000 sløg eru funnin higartil.

Bertáknur. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertáknur, sum hylja seg

Flestu sløg av bertáknu liva á botni. Summi sløg líkjast umhvørvinum í liti fyri at lumpa fíggindar, og onnur sløg hava bjartar litir og mynstur, so fíggindin skal halda bertáknurnar vera eitrandi.

Henda bertáknan líkist einari plantu. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertákna er tvíkynd, tað vil siga, at tær hava gøgn at nørast við hjá báðum kynum. Kortini kann bertákna ikki troða seg sjálva. 

Bertáknuegg. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertáknuegg. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Eitt føroyskt bertáknuslag

Fyrstu ferð henda bertáknan varð sædd í Føroyum, var í juni 1899. Bertáknan, sum varð funnin í Dýpinum millum Stong og Eystnes, fekk navnið Polycera faeroensis. Onnur sløg, sum eru nær í ætt við bertáknuna, eru um 20­-25 mm til longdar, har sum føroyska slagið er upp í 45
mm langt.

Polycera faeroensis. Mynd: Helgi Winther Olsen, Føroya Sjósavn

Gággukrabbi

Summastaðni á havbotninum sløðast tómar gággur og tómir kúvingar. Í summum av hesum tómu gággum og kúvingunum býr gággukrabbi.

Framkroppurin á gággukrabba er sum á hummara. Aftur­ kroppurin er bleytur og er altíð inni í gágguskelini.

Gággukrabbi í skegg­gággu. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn 

Sum krabbin veksur, verður gágguskelin ov lítil. So fer hann úr gágguskelini at leita sær eftir størri skel.

Hesa tíðina er krabbin góður fongur hjá fiski og tí í stórum vanda.

Margføtlur at hylja seg við

Á gággukrabba vaksa ofta nógvar margføtlur. Larvan hjá margføtlu dugir nevnliga at kenna mun á, um tað er ein krabbi ella snigil, sum er í gágguni.

Hetta er hent, tí gággukrabbin flytur tær víða og dregur fong til sín og sostatt eisini til margføtlurnar.

Afturfyri hylja margføtlurnar gággu­krabban og verja hann fyri krabbadýrasníkum. 

Gággukrabbi við margføtlum á gágguni. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn