Agngágga

Agngágga er vanlig á sandbotni og hellubotni, har dýpið er um 10 metrar.

Hon dugir ikki at svimja, men hon skríður á fótinum, sum hevur sterkar vøddar.

Tá ið agngágga leitar sær føði, skríður hon eftir botninum eftir dýrum, sum sita still.

Eitt satt rovdýr

Agngágga er rovdýr. Hon etur fisk á gørnum og drepur onnur dýr, t.d. krækling.

Hon leggur seg millum skeljarnar á kræklingi, tá ið hann liggur og sílar sjógv. Kræklingurin fær ikki skeljarnar saman og verður etin.

Tá ið agngágga etur, toyggir hon sevilin út. Sevilin er ein partur av munninum. Inni í sevlinum er rívitungan.

Sevilin er um 20 cm langur, tá ið hann er toygdur út!

Streymgágga líkist agngággu, men hevur slætta gágguskel. Streymgágga er eisini á størri dýpi enn agngágga. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn.

Gággunegl

Verður agngágga tikin upp úr sjónum ella órógvað, fer dýrið inn í gágguskelina og leggur lok fyri opið. Lokið nevnist gággu­negl.

Gágguneglin er úr kálki og klødd við evni, ið líkist horni. Tá ið vandin er av, kemur fóturin út aftur.

Í gágguneglini kanst tú telja árringarnar og síggja, hvussu gomul gággan er. 

Lættisoppur

Agngágga gýtir eggini í smá hylki, sum hon sjálv hevur gjørt. 1.000 egg eru í hvørjum hylki.

Øll hylkini eru kleimd saman í trunkar, sum eita lættisoppar.

Bara 30 ungar verða klaktir í hvørjum hylki. Teir eta øll hini eggini. Síðan eta teir sterku ungarnir teir veiku. Tá ið av tornar, koma bara 1­-10 smá­ar gággur úr hvørjum hylki. 

Lættisoppur er vanligur at síggja í fjøruni. Hyggur tú í hylkini, sært tú mestur smáar gággur. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn.

Bertákna

Bertáknur eru millum litríkastu dýrini í havinum. Tær eru at finna í øllum heimsins høvum heilt úr vatnskorpuni og niður á meira enn 700 m dýpi. Fleiri enn 3 .000 sløg eru funnin higartil.

Bertáknur. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertáknur, sum hylja seg

Flestu sløg av bertáknu liva á botni. Summi sløg líkjast umhvørvinum í liti fyri at lumpa fíggindar, og onnur sløg hava bjartar litir og mynstur, so fíggindin skal halda bertáknurnar vera eitrandi.

Henda bertáknan líkist einari plantu. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertákna er tvíkynd, tað vil siga, at tær hava gøgn at nørast við hjá báðum kynum. Kortini kann bertákna ikki troða seg sjálva. 

Bertáknuegg. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Bertáknuegg. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Eitt føroyskt bertáknuslag

Fyrstu ferð henda bertáknan varð sædd í Føroyum, var í juni 1899. Bertáknan, sum varð funnin í Dýpinum millum Stong og Eystnes, fekk navnið Polycera faeroensis. Onnur sløg, sum eru nær í ætt við bertáknuna, eru um 20­-25 mm til longdar, har sum føroyska slagið er upp í 45
mm langt.

Polycera faeroensis. Mynd: Helgi Winther Olsen, Føroya Sjósavn

Fjørukrabbi

Fjørukrabbi er vanligasti krabbin í taraskóginum fram við landi. 

Um dagin situr hann oftast og krógvar seg undir steinum. Um náttina fer hann úr taraskóginum og upp í flóðar málan at leita sær føði.

Hann etur næstan alt, sum hann fær fatur á og kann enntá fanga kombikk við bitklónum. 

Krabbi brúkar hárini á beinunum og bitklónum at tevja við og til at finna fram til fongin. 

Fjørukrabbi hevur tikið sær eini trøllanegl. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn.

Fjørukrabbi verður 5-­6 cm breiður um skelina og kann vera reydligur, brúnligur, grøn­ligur ella gráligur á liti.

Hann skiftir ham, tá ið hann veksur. Nýggja skelin er bleyt at byrja við. Hann krógvar seg, til nýggja skelin er vorðin hørð. Missir fjørukrabbi eina bitklógv, veksur hon aftur.

Aldur á fjørukrabba

Breidd á skel           Aldur

• Minni enn 2 cm  <1 ár
• Um 3 cm                 1 ár
• 4 cm                        2 ár
• 5 cm                        3 ár
• Meiri enn 5 cm     4 ár

Gággukrabbi

Summastaðni á havbotninum sløðast tómar gággur og tómir kúvingar. Í summum av hesum tómu gággum og kúvingunum býr gággukrabbi.

Framkroppurin á gággukrabba er sum á hummara. Aftur­ kroppurin er bleytur og er altíð inni í gágguskelini.

Gággukrabbi í skegg­gággu. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn 

Sum krabbin veksur, verður gágguskelin ov lítil. So fer hann úr gágguskelini at leita sær eftir størri skel.

Hesa tíðina er krabbin góður fongur hjá fiski og tí í stórum vanda.

Margføtlur at hylja seg við

Á gággukrabba vaksa ofta nógvar margføtlur. Larvan hjá margføtlu dugir nevnliga at kenna mun á, um tað er ein krabbi ella snigil, sum er í gágguni.

Hetta er hent, tí gággukrabbin flytur tær víða og dregur fong til sín og sostatt eisini til margføtlurnar.

Afturfyri hylja margføtlurnar gággu­krabban og verja hann fyri krabbadýrasníkum. 

Gággukrabbi við margføtlum á gágguni. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Hummari

Hummara finnur tú inni í firðunum, har tað er mórubotnur og heldur djúpt. Hann grevur sær holur í mórubotnin og etur slangustjørnur, men eisini krabba­ dýr, skeljadýr, ormar og onnur smá botndýr.

Hummari er dýrur matur. Í Føroyum verða um 50 - ­60 tons av hummara veidd um árið. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Kalldýrið verður størri enn kvenndýrið. Á framkroppinum eru 5 pør av beinum. Trý tey fremstu pørini hava bitklógv. Afturkroppurin er í 7 liðum. Aftasti liður eitur sundbløkan.

Tá ið hummarin svimur, slær hann sundbløkuna upp undir seg og fer so av stað aftureftir.

Á høvd­inum hevur hummari tvey eygu á stelkum og tvey pør av kampum. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Skiftur ham

Hummari skiftir ham eins og krabbi. Tá ið hann er ungur, skiftir hummarin ham fleiri ferðir um árið. Seinni skiftir hann bara annaðhvørt ár.

Fyrst skrædnar skelin á bakinum, og dýrið krýpur úr haminum. Fyrstu tíðina eftir hamskiftið er jomfrúhummarin illa fyri. Hann fær ikki staðið á beinunum og fær heldur ikki nýtt nakra klógv at verja seg við. Tí noyðist hann at krógva seg í móruni á havbotninum.

Tað má hann gera í 5-­7 vikur til hann hevur fingið nýggjan ham.

Um jomfrúhummari missir ein lið ella lim, so vaksa teir aftur. 

Hetta slagið av hummara er blátt. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Høgguslokkur

Høgguslokkur er lindýr. Hann hevur ongar liðir, og kroppurin er bleytur og sliputur. Høgguslokkar kunnu hava 8 ella 10 armar.

Tíggjuermdur høgguslokkur

Tíggjuermdur høgguslokkur gongur í torvum uppi í sjónum. Á høvdinum hevur hann stór eygu og 10 armar. Tveir av ørmunum eita tøkuarmar og eru longri enn hinir. Um kroppin er ein kápa, sum bara er fest á bakinum. Tá ið høgguslokkur svimur, fyllir hann kápuna við sjógvi, og tá ið hann sprænir sjógvin út aftur, fýkur hann av stað aftureftir.

Føðin hjá grindahvali er eina­ mest tíggjuermdur høgguslokku. Høgguslokkur sjálvur etur mest krabbadýr og hummara. 

Ungi hjá tíggjuermdum høgguslokki. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Áttermdur høgguslokkur

Áttermdur høgguslokkur heldur til á botni, har hann krógvar seg og lúrir eftir føði. Hann brúkar armarnar at hála seg fram við og at taka fongin við. Allir átt­ermdir høgguslokkar eru eitrandi, men bara eitt slag er lívshættisligt fyri fólk – og tað livir ikki undir Føroyum.

Kennir høgguslokkur seg hóttan, sprænir hann eina svarta evju út í sjógvin at ræða ella ørkymla fíggindan. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Hevur nev! 

Millum longu armarnar hevur høgguslokkur ein stóran kjaft við tveimum kjaftlimum úr horni og rívitungu. Kjaftlimirnir líkjast øvutum ránsfugla­ nevi.  

Kjaftlimirnir á høgguslokki líkjast øvutum ránsfugla­ nevi. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Nærmynd av kjaftinum á høgguslokki. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Ein forvitin snigil

Høgguslokkur er forvitin og eisini lærinemmur. Í filminum niðanfyri sært tú ein kavara í sjónum út fyri kanariuoyggjarnar, sum helst hevur fingið sær ein nýggjan vin. Áttaermdi høgguslokkurin eygleiddi kavaran gjølla, áðrenn hann kom og setti seg á hondina hjá henni. Men kanska var tað í so spennandi, tí fleiri ferðir svimur høgguslokkurin vekk, men kemur so kortini aftur. Filmurin er frá nationalgeographic.com

Jákupsskel

Skelin á jákupsskel er ruflut, tunn og brotnar lætt. Hon kann vera ymisk á liti, ljósareyð, brún, appilsingul ella gul við ymiskum mynstri á.  

Jákupsskel hevur eygu allan­ vegin eftir kápurondini. Hon verður um 9 cm long máld úr hongslinum til kantin. 

Jákupsskel etur æti og er vanlig á sandbotni og skelja­botni úr fjøruni og niður á 200 m dýpi. Hon er tó funnin heilt niður á 400 m dýpi.

Jákupsskel hevur eygu allan­ vegin eftir kápurondini.Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Dugir at svimja

Jákupsskel er eitt av teimum fáu skeljadýrunum, sum dugir at svimja.

Hon sýgur vatn inn millum skelj­arnar, slær skeljarnar saman og fer soleiðis sendandi av stað gjøgnum sjógvin.  

Síggj niðanfyri, hvussu tað sær út, tá ið jákupsskel svimur.

Krossfiskur

Vanligur krossfiskur er harður at nerta við. Undir­síðan á honum er vanliga ljóst appilsingul ella gul. Uppsíðan er grov og skrubbut, og liturin kann vera ymiskur, úr myrkt violettum til reyð­brúnt og appilsingult. 

Vanligur krossfiskur. Mynd: Hans Eli Siversten, Føroya Sjósavn

Armurin veksur aftur

Krossfiskur hevur 5 armar, men tað eru onnur sløg, sum hava fleiri armar. Á ørmunum eru súgføtur og í miðjuni ein munnur.

Um kross­fiskur missir ein arm, veksur hann skjótt aftur. Tað er tí ikki óvanligt at síggja krossfisk við 1­ - 2 smærri ørmum enn hinir. 

Sjósól er eisini eitt slag av krossfiski. Hon líkist krossfiski, men hevur vanliga fleiri armar. Á myndini eru eisini fleiri sjónotur. Mynd: Hans Eli Siversten, Føroya Sjósavn

Skríður fram

Krossfiskur skríður ógvuliga seint, bara einar 3-5 metrar um tíman. 

Hann toyggir armarnar fram, setur teir fastar og loysir teir aftur. Og hetta gongur seint fyri seg, av tí at hann alla tíðina má súgva seg fastan og loysa aftur.

Munnurin á krossfiski situr á undirsíðuni á dýrinum eins og hjá flestu tindadýrum. Mynd: Hans Eli Siversten, Føroya Sjósavn

Átufekur

Krossfiskur er rovdýr. Hann etur annan krossfisk, slangustjørnu, skeljar, ormar og annað, sum er á botni.

Ofta tekur hann um eina skel og noyðir hana upp við súgvi­ fótunum. Síðan koyrir hann magan inn í skelina og sýg­ur hana í seg.

Krossfiskur hevur eisini ógvuliga gott tev. Ein deyður fiskur kann eftir stuttari tíð vera undir í krossfiskum.

Vanligur krossfiskur

• Longd: 15­-40 cm
• Aldur: 2­3 ár
• Livistaður: í sjóvarmálanum og út á 50 m dýpi
• Egg: 2 milliónir 

Kræklingur

Kræklingur situr fastur í rivum millum steinar í sjóvarmála­num. Hann er eisini vanligur inni á firðunum niður á 30­-40 m dýpi.

Kræklingur situr fastur á t.d. steinum við festitræðrum, sum verða gjørdir innan í honum. Tá ið træðrirnir koma í sjógvin, storkna teir og verða ógvuliga sterkir.

Kræklingur tolir væl at vera uppi á turrum. Tá letur hann skelina fast aftur.

Øða líkist nógv kræklingi, og ofta er ringt at síggja mun. Tó verður øða størri enn kræklingur. Hon tolir ikki at liggja turr, og tí er hon ikki í sjóvarmálanum. Bæði øða og kræklingur eru góð til matna.

Hvør livir millum kræklingarnar?

Kræklingur situr ofta saman í tyssum ella trunka. Í trunkanum er gott hjá smáum dýrum at vera. Fert tú at grópa og leita í kræklingatyssum finnur tú nógv ymisk dýr, eitt nú marflugur, ymiskir ormar, bustmaðkar og gággur.

Dýr, sum liva í kræklingatyssum. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn. 

Ein perla verður til 

Uttast er skelin á kræklingi  mor­reyð og líkist horni. Innan er hon perlumóðir og skyggir í vøkrum litum. Í perlumóðurini eru viðhvørt perlur, men tær eru ikki virðismiklar. 

Ein perla verður til, tá ið eitt sandskorn kemur í kræklingin. Kræklingurin fær ilt av sandskorninum. Fyri at sleppa undan pínuni, leggur hann perlumóður uttan um sandskornið og festir tað at skelini.

Kúvingur

Fjørukúvingur situr á gróti í sjóvarmálanum. Eisini sæst hann á tara, har tað er grunt.

Á tunguni hevur fjørukúv­ingur smáar tenn. Tungan er tí hvøss og verður nevnd rívitunga. Við tunguni rívur hann smátara av klettinum.

Fjørukúvingur tolir nógv av og kann sita uppi á turrum næstan ein mánað. Hann livir eisini leingi, hóast hann einki fær at eta.

Fjørukúvingur

• Longd: 5-­10 mm høgur
• Litur: gulligur, reydligur ella morgráur 

Purpurkúvingur og gjar. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Purpurkúvingur

Purpurkúvingur er eisini vanligur í sjóvarmálanum. Hann líkist fjørukúvingi, men summir hava brúnligar ella svartar rípur í gágguskelini. Purpurkúvingur verður eisini nakað størri enn fjørukúvingur.

Purpurkúvingur er eitt satt rovdýr. Hann drepur bæði gjar og krækling. Purpurkúvingur borar hol ígjøgnum skelina á kræklingi við rívi­tunguni og etur hann tann vegin. Tað sama ger hann við gjar.

Livir purpurkúvingur av kræklingi, verður hann myrkur, og livir hann av gjari, verður hann ljósur. 

Purpurkúvingur

• Longd: 30 mm høgur
• Litur: morgráur ella ljósur, gulur 

Purpurkúvingur og egg. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Tað er purpurkúvingur, sum hevur gjørt holið í kræklingin. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Lúsakrabbi

Lúsakrabbi livir á størri dýpi enn vanligi fjørukrabbin. Lúsakrabbi hylur seg við at pynta seg við tara. Hann tekur leys tara­ petti við bitklónum og setur tey upp á skelina. Á skelini eru smáar bustir við króki á, sum halda tarapettunum føstum. Tarin fer at vaksa og festir seg. Og tað man rigga, tí í maganum á fiski er ikki so nógvur lúsakrabbi at finna sum fjørukrabbi.

Lúsakrabbi heldur til, har nógvur krossfiskur er. Lúsakrabbin er átufrekur og setur á ein krossfiska­arm, meðan hann heldur honum við bitklónum. Tá brýtur krossfiskurin armin av sær og rýmir. Eftir liggur lúsa­ krabbin og etur armin.

Hann ella hon?

Vilt tú vita kynið á krabba, skalt tú hyggja undir afturkroppin á honum. Er halin spískur, er tað eitt kalldýr. Er hann rundur, er tað eitt kvenndýr. Munurin kemst av, at honin ber eggini undir halanum. Breiðari halin er, jú fleiri egg fær hon bori . 

Kalldýr hjá krabba hava spískan hala. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Kvenndýr hjá krabba hava spískan hala. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Krabbi við rognum. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Lúsakrabbi

• Longd: 6­7 cm breiður, 10 cm langur
• Litur: reyður, brúnur, grønur ella gráligur
• Livistaður: á hellubotni ella sandbotni 

Marfluga

Hyggur tú niður í ein hyl í fjøruni, sært tú marflugur fara fúkandi av stað. Tað eru nógv sløg av marflugum til. Tað slagið, sum livir í fjøruni, verður um 2 cm langt, men úti á djúpum havi eru sløg, sum kunnu gerast heili 14 cm long.

Um dagin krógvar marfluga seg, og um náttina leitar hon eftir føði.

Summar marflugur eta livandi kykt, aðrar deyð. Fiskar eta marflugur, og tær hava stóran týdning sum fiskaføði.

Hevur tú sæð marflugu makast? 

Hevur tú nakrantíð sæð eina stóra marflugu halda um eina minni marflugu? Soleiðis sær tað út, tá ið marfluga makast. Kalldýrið er tvær ferðir so stórt sum kvenndýrið. Hann tekur um hana, og meðan hann situr á bakinum á henni, verjir hann hana og gevur henni at eta. Síðan makast tey, og kalldýrið sleppir kvenndýrinum.

Marfluga gýtir 10­-150 egg, sum hon klekir í einum klekingarposa undir búkinum. Ungarnir eru í posanum, til teir eru stórir og líkjast foreldrunum. 

Rækja

Rækja livir á botni og er at finna víða um bæði í feskum vatni og í sjógvi. Rækjur í feskum vatni kunnu gerast upp í 35 cm langar, og tær í sjónum verða heldur minni.

Á liti eru rækjur eisini rættiliga ymiskar. Summar eru gjøgnumskygdar, aðrar grá-brúnar ella reyðar, og summar hava mynstur.

Reyðrípurækja hevur fingið navn sítt frá reyðu strípunum á skelini. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Rækja hevur langan kropp og tveir stórar kampar á høvdinum. Hon hevur long og kløn bein at ganga á, og á afturkroppinum sterk bein at svimja við. Hon hevur tunna skel og ein tein í pannuni. Teinurin er oftast sag-tentur.

Rækja svimur frameftir, og kennir hon seg hótta, skjýtur hon seg aftureftir sum eitt skot. Hon brúkar sterku beinini á afturkroppinum at svimja við. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Stóran vinnuligan týdning

Grønlandsrækja er á 50-500 m dýpi í norðara parti í Atlantshavinum og Kyrrahavinum. Hon er reyð, hevur ein langan tein í pannuni og verður um 16 cm long.

Grønlandsrækja hevur stóran vinnuligan týdning. Fleiri hundraðtúsund tons verða fiskað árliga.

Undir Føroyum er eitt slag, sum er í ætt við grønlandsrækju. Hon eitur reyðrípurækja og sæst eisini inni á grunnum vatni inni við land. Á Sjósavninum plaga tey at fáa hana við glúpi og rúsu. 

Reyðrípurækja. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Decapodur? 

Ert tú eitt krabbadýr við 10 beinum, harav 2 kunnu hava bitklógv, hoyrir tú til decapodurnar. Deca- merkir tíggju, og -poda merkir bein. Rækja, krabbi og hummari eru øll decapodur. 

Tú kanst fanga rækju við glúpi fram við landi. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Rækja er tvíkynjað, t.v.s. at hon er bæði hon og hann. 2-4 tey fyrstu árini av lívi sínum er rækja kalldýr, men broytist síðan til kvenndýr.. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Sjónota

Sjónota er vøkur á at líta, hon verður eisini nevnd havsins blóma. Summar hava fleiri bjartar litir, aðrar eru einlittar ella sprøklutar.

Sjónotur liva í øllum heimshøvunum av heilt grunnum vatni niður á meira enn 10.000 metra dýpi.

Anthozoa 

Dýraflokkurin, sum sjónota hoyrir til, eitur anthozoa. Hetta er grikskt og merkir blómudýr (antho: blóma og zoa: dýr).

Sjónota er í ætt við hvalspýggju og korallir. Felags fyri hesar tríggjar dýrabólkarnir er tann rundi kroppurin og teir nógvu armarnir rundan um munnin.

Nøkur sløg av sjónotu kunnu gerast rættiliga gomul. Til dømis hevur ein sjónota av slagnum Actinia equina livað í 66 ár í fiskabúri. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Higartil eru 30 sløg av sjónotu funnin undir Føroyum. Støddin á teimum er ógvuliga ymisk, alt úr 2 mm í tvørmáti upp í 30 cm.

Longsta slagið um okkara leiðir er vanligur sjó-nelikur, sum kann verða hálvan metur langur.

Eins og hjá krossfiski veksur armurin á sjónotu út aftur, um hon missir hann. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Sjónota hevur ein fót, sum hon sýgur seg fastan í undirlagið við. Í hinum endanum á kroppinum situr muðurin, sum samstundis er got. Muðurin er umgirdur av nógvum ørmum.

Verður sjónota órógvað, dregur hon armarnar inn í kroppin og umskapast til eina hálvkúlu við einum holi í erva.

Eitrandi kyknur

Hóast tær síggja út sum blómur, eru flestu sjónotur rovdýr. Á yvirflatanum hevur sjónota notukyknur, ið eru eitrandi.

Armarnir hava serliga nógvar notukyknur, umleið 2 milliónir á hvørjum armi. Notukyknurnar lamma fongin, sum sjónotan síðan førir upp í munnin og etur. 

Sjónota í ferð við at eta ein seið. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Slangustjørna

Slangustjørna líkist krossfiski og hevur eisini 5 armar. Armarnir á slangustjørnu eru kortini longri og klænri og ógvuliga liðiligir.

Slangustjørna á ferð. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Vanlig slangustjørna er grá-reyð. Tá ið hon er vaksin, er kroppurin 1 cm í tvørmáti og armarnir 10 cm langir. Vanlig slangustjørna er á 10-20 metra dýpi.

Slangustjørnur sita ofta tætt saman. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Eitt annað slag av slangustjørnu grevur seg niður í sandbotnin við súgfótunum, so bara armarnir koma upp og standa og veipa í sjónum. Tá ið smádýr og æti reka framvið, hanga tey føst í slíminum, sum er á súgfótunum. Síðan bera súgføturnir fongin til munninum. 

Summi sløg av slangustjørnu hava nógvar armar. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn

Taskukrabbi

Taskukrabbi er eyðkendur við sínum svørtu bitklóm. Hann er størsta krabbaslagið undir Føroyum. Ryggskelin kann mála heili 30 cm, og taskukrabbin kann viga upp í 7 kilo!

Taskukrabbi livir á sandi og mórubotni av heilt grunnum vatni niður á 100 m dýpi.

Taskukrabbi og sjónotur. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn.

Taskukrabbi veiðir um náttina og brúkar millum annað hárini á beinunum at tevja seg fram til fongin.

Hann etur onnur krabbadýr og skeljar. Skeljarnar knúsar hann lættliga við sterku bitklónum.

Kjafturin á taskukrabba. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn.

Hannurin hjá taskukrabba er klandrutur og kann drepa aðrar hannar, um teir gerast ov naskir.

Honin gýtir um 30 milliónir rognkorn, sum hon ber undir afturkroppinum, til tey eru klakt.

Taskukrabbi er vorðin alt vanligari í Føroyum seinastu árini. 

Taskukrabbi skiftir ham. Sært tú gamla hamin og krabban, kanst tú undrast á, at so stórt dýr hevur ligið í so lítlum hami. Á myndini sæst tann bleyti taskukrabbin ovast og gamli hamurin hjá honum niðast. Mynd: Hans Eli Sivertsen, Føroya Sjósavn